Πρόπτωση ορθού είναι η εκστροφή – προβολή του ορθού (τελικό τμήμα του παχέος εντέρου) δια του πρωκτικού δακτυλίου. Η πρόπτωση ορθού διακρίνεται σε :
1) Μερική όταν προβάλλει ο βλεννογόνος μόνο του ορθού δια του πρωκτικού δακτυλίου
και
2) Ολική όταν προβάλλουν όλα τα τοιχώματα του ορθού δια του πρωκτικού δακτυλίου.
1) Μερική όταν προβάλλει ο βλεννογόνος μόνο του ορθού δια του πρωκτικού δακτυλίου
και
2) Ολική όταν προβάλλουν όλα τα τοιχώματα του ορθού δια του πρωκτικού δακτυλίου.
Παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί για την δημιουργία πρόπτωσης ορθού είναι η χαλάρωση του πυελικού εδάφους (πολλαπλοί τοκετοί και μια γενικευμένη χαλάρωση των συνδέσμων του πυελικού εδάφους λόγω προχωρημένης ηλικίας) και η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης (χρόνια δυσκοιλιότητα και χρόνια άρση βάρους). Η πρόπτωση ορθού είναι έξι φορές συχνότερη στις γυναίκες από τους άνδρες. Η μεγαλύτερη συχνότητα παρουσιάζεται στις γυναίκες σε ηλικίες μεγαλύτερες των 50 ετών και είναι συχνότερη σε ασθενείς με αυτισμό και νοητική καθυστέρηση.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Στα αρχικά στάδια ο ασθενής έχει ένα αίσθημα βάρους και αισθάνεται οτι μια ψηλαφητή μάζα προβάλλει από τον πρωκτό, η οποία αρχικά ανατάσσεται μόνη της. Όταν η πρόπτωση γίνεται χρόνια, απαιτείται ανάταξη με το χέρι, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής του ασθενή. Συνήθως συνοδεύεται από ακράτεια αερίων και κοπράνων καθώς το ορθό βρίσκεται εκτός του σφιγκτηριακού μηχανισμού του πρωκτικού δακτυλίου. Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών παρουσιάζουν δυσκοιλιότητα (αποφρακτική δυσχεσία) ή αίσθημα ατελούς κένωσης και τεινεσμό, που οφείλονται στην απόφραξη του αυλού του ορθού από το εγκολεαζόμενο τμήμα του. Οι ασθενείς αναφέρουν βλεννώδεις εκκρίσεις και αιμορραγία από τον πρωκτό. Σε προχωρημένα στάδια το ορθό μπορεί να προβάλλει μόνιμα, να μην ανατάσσεται και υπάρχει κίνδυνος περίσφιγξης και ισχαιμίας του προπίπτοντος ορθού. Στις γυναίκες μπορεί να συνυπάρχει και πρόπτωση γυναικολογικών οργάνων.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό, την κλινική εξέταση και τον παρακλινικό έλεγχο. Η κλινική/δακτυλική εξέταση θα μας βοηθήσει να ελεγξουμε την ακεραιότητα των σφιγκτήρων, την ύπαρξη άλλης παθολογίας του πρωκτικού σωλήνα, ή άλλης συνοδού παθολογίας του περιναίου. Απαραίτητο είναι ο ασθενής να μιμηθεί την προσπάθεια αφόδευσης. Από τον παρακλινικό έλεγχο, οι διαγνωστικές εξετάσεις που είναι απαραίτητο να γίνουν είναι:
- Κολονοσκόπηση για να αποκλεισθεί άλλη παθολογία του παχέος εντέρου.
- Κλασσική ή Μαγνητική (MRI) αφοδευσιογραφία που συμβάλλει στον αποκλεισμό αλλων ανατομικών ανωμαλιών του πυελικού εδάφους όπως ορθοκήλη, εντεροκήλη και κυστεοκήλη.
- Μελέτη της φυσιολογίας του πυελικού εδάφους: Περιλαμβάνει την μανομετρία, το διορθικό υπερηχογράφημα και την PNTML (pudendal nerve terminal motor latency), εξετάσεις απαραίτητες σε ασθενείς με πρόπτωση που συνοδεύεται από ακράτεια ή σε ασθενείς με συνυπάρχουσες γυναικολογικές κακώσεις.
- Μέτρηση του χρόνου διάβασης του εντέρου για την εκτίμηση της βαρύτητας της δυσκοιλιότητας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία της πρόπτωσης του ορθού είναι χειρουργική. Στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η διόρθωση της πρόπτωσης, η αποκατάσταση της ακράτειας και η πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Οι επεμβάσεις χωρίζονται ανάλογα με την προσπέλαση σε περινεϊκές και διακοιλιακές. Το ότι υπάρχουν διάφορες επεμβάσεις καταδεικνύει ότι καμία εξ’ αυτών δεν είναι πανάκεια. Στην επιλογή της επέμβασης πρέπει να συνεκτιμηθούν διάφοροι παράγοντες όπως η ηλικία και το φύλο του ασθενή, οι τυχον συνυπάρχουσες νόσοι, η λειτουργία του παχέος εντέρου, ο βαθμός εγκράτειας του ασθενή, το μέγεθος της πρόπτωσης και το αν είναι ολικού πάχους.
Οι διακοιλιακές επεμβάσεις διακρίνονται σε:
- Ορθοπηξίας (ανάταξη και στήριξη του ορθού) με ή χωρίς βιολογικό πλέγμα
- Εκτομής του παχέος εντέρου
- Συνδιασμό εκτομής και ορθοπηξίας
Οι περινεϊκές επεμβάσεις διακρίνονται:
- Τεχνική Delorme - Βλεννογονική εκτομή και πτύχωση του μυϊκού χιτώνα του ορθού.
- Τεχνική Altemeier - περινεϊκή ορθοσιγμοειδεκτομή.
Σε γενικές γραμμές οι κοιλιακές επεμβάσεις (ανοικτές ή λαπαροσκοπικές) έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα, έχουν πολυ υψηλά ποσοστά επιτυχίας αλλά και αυξημένη νοσηρότητα. Σε αντίθεση με τις περινεϊκές επεμβάσεις οι οποίες απαιτούν λιγότερες μέρες νοσηλείας, συνοδεύονται από λιγοτερο μετεγχειρητικό πόνο και λιγότερες επιπλοκές, αλλά έχουν υψηλότερη συχνότητα υποτροπής της προπτωσης. Ανεξάρτητα από τον τύπο της επέμβασης πρέπει να γίνει σαφές στον ασθενή ότι μπορεί κάποια από τα συμπτώματα να μη βελτιώθούν εύκολα παρά την επτιχημένη ανατομική αποκατάσταση με ένα χειρουργείο.
Τα τελευταία χρόνια η λαπαροσκοπική προσέγγιση γίνεται ολοένα και περισσότερο αποδεκτή ως προσέγγιση εκλογής στην αντιμετώπιση της πρόπτωσης του ορθού. Η τεχνική περιλαμβάνει την ορθοπηξία (με ή χωρίς βιολογικό πλέγμα), την ορθοσιγμοειδεκτομή ή συνδυασμό των δύο. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής προσπέλασης είναι η ταχεία ανάρρωση του ασθενή, οι λιγότερες ημέρες νοσηλείας, η γρήγορη επιστροφή στην εργασία, ο λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
Ο κ. Πατσούρας εξειδικεύτηκε για 5 χρόνια στη χειρουργική του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού στο Ηνωμένο Βασίλειο σε εξειδικευμένα κέντρα και κέντρα προηγμένης λαπαροσκοπικής χειρουργικής ( St Mark’s Hospital & Academic Institute και St Thomas’ Hospital, Λονδίνο).
Τα τελευταία χρόνια η λαπαροσκοπική προσέγγιση γίνεται ολοένα και περισσότερο αποδεκτή ως προσέγγιση εκλογής στην αντιμετώπιση της πρόπτωσης του ορθού. Η τεχνική περιλαμβάνει την ορθοπηξία (με ή χωρίς βιολογικό πλέγμα), την ορθοσιγμοειδεκτομή ή συνδυασμό των δύο. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής προσπέλασης είναι η ταχεία ανάρρωση του ασθενή, οι λιγότερες ημέρες νοσηλείας, η γρήγορη επιστροφή στην εργασία, ο λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
Ο κ. Πατσούρας εξειδικεύτηκε για 5 χρόνια στη χειρουργική του παχέος εντέρου, του ορθού και του πρωκτού στο Ηνωμένο Βασίλειο σε εξειδικευμένα κέντρα και κέντρα προηγμένης λαπαροσκοπικής χειρουργικής ( St Mark’s Hospital & Academic Institute και St Thomas’ Hospital, Λονδίνο).